Nakliyat
Sigortası Nedir?
Nakliyat Emtia Sigortası ile malların bir yerden diğer bir yere taşınması, bu
taşıma sırasında karşılanan tehlikeler ulusal ve uluslararası ekonomiler için
göz ardı edilmeyecek derecede önemli olgulardan biridir. Dolayısıyla malların
taşınması sırasında karsılaşacakları tehlikeleri güvence altına alması Nakliyat
Emtia Sigortalarının konusunu oluşturmaktadır. Önceleri denizlerde başlayan
taşımacılık daha sonra demiryolları ve karayollarını günümüzde ise havayollarını
da kapsamına almıştır.. Taşımacılığın gelişmesi ile birlikte Nakliyat Emtia
Sigortalarının kapsamı büyümüş, taşımacılığın doğal tehlikelerine ilave olarak
malların doğal niteliklerinden doğan tehlikeler ile bazı ticari tehlikeleri de
kapsama dahil edilmiştir.
Taşıtın uğrayacağı kazadan mala gelebilecek ziyan veya hasara karşı olabildiği
gibi, bütün tehlikeleri kapsayacak şekilde de yapılabilmektedir.
*Denizde geminin batması, oturması, çatışması, devrilmesi sonucu malların tam
veya kısmi hasara uğraması ve bunlarla ilgili kurtarmaya veya müşterek avarya
masrafları
*Karada kamyon ve trenin çarpışması, devrilmesi, yanması, çarpması veya yoldan
çıkarılması, yıldırım, seylap, dere taşması, çığ, toprak veya dağ heyelanı,
köprülerin yıkılması veya çökmesi malların tam veya kısmi hasarı. Dar kapsamlı
sigortalara karayolu ile yapılan taşımalarda hariç tutulan yükleme aktarma
tehlikeleri istendiği takdirde eklenebilmektedir. Geniş kapsamlı Nakliyat Emtia
Sigortaları genel olarak taşıt aracı ayrımı yapılmaksızın (gemi, kamyon, tren,
uçak) bütün tehlikeleri kapsamaktadır.
Fakat ;
*Sigortalının kasti hareketine yüklenebilen ziyan ve hasarlar,
*Olağan akma, fire, aşınma veya yıpranmalar;
*Malların ambalaj yetersizliğine yüklenebilen ziyan veya hasarlar Gecikmeden
doğan ziya veya hasarlar hariç tutulmaktadır.
Emtia Nakliyat Sigortası Neleri Kapsar?
Sigortaya
konu olan Emtianın bir noktadan başka bir noktaya gidişi sırasında oluşabilecek
risklere karşı poliçede belirtilen koşullara bağlı olarak teminat sağlar. Yükün
satıcısı veya alıcısı veyahut taşınan yükle menfaat ilişkisi olan herkes, bu
sigortayı yaptırabilir.
Emtia (yük) sigorta poliçesinde, sigortayı yaptıran kişiye sadece yük bedelini
değil, bunun yanında navlun, sigorta ücreti, öngörülen kar vb. gibi bazı gider
kalemlerini de sigortalatabilme imkanı sunmaktadır.
Emtia Nakliyat Sigortası Teminatları Nelerdir?
Yük sigortaları için yaygın olarak kullanılan başlıca 3 teminat vardır.
-Geniş Teminat: verilen bu teminat
aşağıdaki istisnalar haricindeki bütün rizikoları teminat altına alır.
İstisnalar
Kasti Hareket: Sigortalının kasti hareketine yüklenebilen zıya, hasar veya
masraf
Olağan Hasarlar: Sigortalı şeyin olağan akması, olağan ağırlık veya hacim kaybı
ya da olağan aşınma ve yıpranması
Ambalajlanma ve Hazırlanma Yetersizlikleri : Sigortalı şeyin ambalajlama veya
hazırlanmasındaki yetersizlik ya da uygunsuzluğun neden olduğu zıya, hasar veya
masraf
Gizli Kusur: Sigortalı şeyin gizli kusuru (zatiaybı) veya niteliğinin neden
olduğu zıya, hasar veya masraf
Gecikme: Temin edilmiş bir rizikodan ileri gelse dahi yakın nedeni gecikme olan
zıya, hasar veya masraf
Mali Yükümlülükleri Yerine Getirememe: Geminin donatanları, idarecileri,
kiracıları veya işleticilerinin ödeme gücünü yitirmesi veya mali yükümlülüklerini
yerine getirememesinden doğan zıya, hasar veya masraf
Kasti Zarar: Herhangi bir kişi ya da kişilerin haksız fiili sonucu sigortalı
şeye veya herhangi parçasına bilerek verilen zarar yahut bilerek yok etme
Savaş Silahından Doğan Zararlar: Atom veya nükleer parçalanma ve/veya birleşme
ya da diğer benzer reaksiyon veya radyoaktif güç ya da madde kullanan herhangi
bir savaş silahının her türlü düşmanca kullanımından doğan zıya, hasar veya
masraf
Savaş ve grev : Savaş ve grev durumu
- Dar Teminat : Karayolunda
Kamyon Klozu, Demiryolunda Demiryolu Klozu ile verilen bu teminat taşıma
aracının batması, karaya oturması, çarpması, çarpışması, devrilmesi, yanması
vb. sonucu taşınan yüke gelebilecek zıya ve hasarı karşılar.
-Tam Zıya Teminatı: Tam Zıya Klozu
ile verilen bu teminat bilumum avaryalar ve masraflar ile kurtarma ve müşterek
avarya masrafları hariç olmak şartıyla ancak nakil vasıtasının fiilen ve mutlak
surette tamamının zıyaı neticesinde sigortalı yükün fiilen ve tamamen zıyaını
temin eder.
Emtia Nakliyat (yük) Sigortalarının Fiyatlandırılmasında Rol
Oynayan Etkenler Nelerdir?
Emtia
nakliyat (yük) sigortalarının fiyatlandırılmasında rol oynayan etkenleri dört
bölümde toplayabiliriz.
- Malın
cinsi, ambalajı, taşıma biçimi
- Sefer
- Taşıma aracı
- Teminatın kapsamı
Kıymet Sigortaları Neleri Kapsar?
Deniz,
kara veya havayolu ile kişiler beraberinde taşınan nakit para, külçe altın,
gümüş ve bunlardan basılmış para veya sikke, mücevher, tahvil, bono, senet, çek
gibi değerli kağıtlar ile döviz ve efektiflerin nakillerinde kıymet poliçeleri
yaptırılır.
Bu tip sigortalarda sevkiyat kişiler refakatinde yapılıyorsa, ''Kıymet
Poliçesi Genel Şartları, silahlı gasp ve soygun dahil,
ancak memur emniyeti suistimali hariç” şartı uygulanır.
Eğer sevkiyat posta yoluyla yapılıyorsa, bu şarta “her türlü kısmen ve tamamen
çalınma, adem-i teslim ve kaybolma hariç” ibaresi eklenir.
Abonman Poliçesi Nedir?
Abonman
poliçesi, yangın, hırsızlık ve nakliyat sigortalarında uygulanan özel bir
poliçe türüdür.
Abonman Poliçesinin Çeşitleri Nelerdir?
-YANGIN ( İŞYERİ SİGORTALARI) ABONMAN
Yangın ve hırsızlık sigortalarında abonman poliçe, mal miktarı sürekli olarak
değişen,azalan ya da çoğalan ticari ve endüstriyel işletmeler için
geliştirilmiştir. Özellikle stoklar için söz konusu olan bir 'eksik
sigorta önleme' yoludur. Ticari ve endüstriyel işletmeler,
genellikle sigorta bedellerini belirlemede güçlük çeker. Bu nedenle sigorta
bedelinin sigorta değerine uygunluğunu sağlamak son derece güçtür. Sigorta
bedeli mal miktarı düşükken belirlenirse hasarın, mal miktarı yüksek iken
meydana gelmesi durumunda sigorta tazminatı hasardan düşük olacaktır. Yani
eksik sigorta söz konusu olacaktır. Sigorta bedeli, mal bedeli yüksekken
belirlenirse fazla prim ödenecektir. Yani, aşkın sigorta söz konusu olacaktır.
İşte bu sakıncaları giderebilmek için 'abonman poliçeleri' geliştirilmiştir.
Kısacası abonman poliçeleri, sigortalının fazla prim ödemesini engellerken en
yüksek değer üzerinden güvence alınmasını sağlar. Ancak hırsızlık sigortasında
abonman poliçe yapılabilmesi için sigortalının aynı sigorta şirketinde bir
yangın poliçesi olması ve abonman poliçesinin süresinin yangın poliçesinin
süresini geçmemesi zorunludur.
-NAKLİYAT EMTİA SİGORTALARI ABONMAN
Nakliyat sigortası abonman poliçesinde ise sigortalı, bütün sevkiyatını
sözleşmeyi yaptığı şirkete sigortalamayı taahhüt etmektedir. Sözleşme
süresince, en az 5 sevkiyatın yapılarak sigorta ettirilmiş olması ve en az
belli bir miktar prim ödemenin taahhüt edilmesi gerekir.Abonman sözleşmesi
yapılmış olmasına karşın bu hususların gerçekleşmemesi durumunda herhangi bir
işlem yapılmaz. Gerçekleştirilen sevkiyat miktarının daha çok olması durumunda
ise 'çokluk indirimi' uygulanır. Sigortalı, her sevkiyatını bildirerek sigorta
ettirmekle yükümlüdür; abonman sözleşme ile bildirilmeyen sevkiyat güvence
altına alınmış olmaz.
Abonman Poliçesinin Unsurları ve Düzenlenmesi Nasıldır?
Abonman
poliçesi, sigorta bedeli belirli bir tutarın üzerindeki rizikolar için
düzenlenir. Bu tutara abonman limiti denir. Abonman limitinin altındaki
rizikolar için abonman poliçesi kesilmez. Sigortalı, sigorta devresi içinde
elinde bulunabilecek en yüksek mal miktarının değerini belirler ve bu tavan
(abonman limiti) üzerinden bir abonman poliçesi alır. Bu değer sigortacının
azami sorumluluk düzeyini gösterir. Sigorta şirketi, bu azami sorumluluk
miktarının karşılığı olarak hesaplanan primin belirli bir oranını (%40'ını)
peşin tahsil eder. Peşin alınan bu prime depo primi denir. Daha sonra sigortalı
ticari ya da endüstriyel kuruluş, poliçe süresince günlük mal mevcutlarının
değerini gösteren aylık listeleri sigorta şirketine verir. Abonman poliçesinin
süresi bir yıldan fazla ve üç aydan az olamaz. Sigorta süresi sonunda sigorta
şirketi bu aylık listelerin ortalamasını bularak prim tahakkuk ettirir ve peşin
alınan kısmı (depo primi) bundan düşer.
Taşıyıcı Sorumluluk Sigortaları Nelerdir?
Kara,
deniz, hava ve demiryolu ile taşımacılık yapan nakliyatçı firmaların,
taşıdıkları malın sahibine karşı büyük sorumlulukları vardır. Taşıma konusu
malların, taşıyıcının sorumluluğundayken herhangi bir tehlikeye maruz kalması,
hasar veya zıyaa uğraması neticesinde ortaya çıkan taşıyıcının sorumluluğu, bir
limit dahilinde bu sigorta ile teminat altına alınır.
Ülkemizde Taşıyıcı Sorumluluk Sigortaları iki şekilde uygulanmaktadır.
Birincisi CMR denilen “karayoluyla uluslararası eşya
taşımacılığı sözleşmesi” ile ilgili hukuki sorumluluk
sigortası, ikincisi de yurtiçi taşıyıcı mali mesuliyet sigortasıdır.
Hava Yolu Taşımacılığı Birlikleri Nelerdir?
IATA
(Uluslararası Hava Taşımacılığı )
ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu)
AACO (Arap Hava Taşıma Birliği)
Nakliyat Sigortalarının Yaptırılması Bir Zorunluluk mudur?
Nakliyat sigortalarının yaptırılması için yasal bir zorunluluk yoktur. Bununla
birlikte emtia nakliyat (yük) sigortalarında bankaların sigorta güvencesi
aramaları, tekne sigortalarında ise riske maruz meblağların yüksekliği ve
ipotek alacaklısının sigorta teminatı arzusu, nakliyat sigortalarını finansal
bir zorunluluk haline getirmiştir.
Kimler Nakliyat Sigortasından Yararlanabilir ?
Üretim
yapan firmalar
Uluslararası firmalar
Dış ticaret firmaları
Yurtiçi nakliyat yapan firmalar
Lojistik şirketleri
Bitmiş ürün satan firmalar
Nakliyat Poliçelerinde Kullanılan Özel Şartların (klozların)
Amacı Nedir?
Nakliyat sigortaları uluslararası nitelikte sigortalardır. Dışalım ya da
dışsatıma konu yükün sigortasında, satış sözleşmesinin taraflarından biri
yabancı olacağından gerek alıcı gerekse satıcının standart ve uluslar arası
kabul görmüş bir sigorta teminatı üzerinde anlaşmaya varmaları gerekmektedir.
Diğer taraftan tekne sigortalarında da aynı zorunluluk teknenin çalışması
sırasında muhatap olabileceği yabancı üçüncü şahıslar (gemi, liman yetkilisi
vb.) açısından ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla birçok ülkede olduğu gibi
ülkemizde de bütün dünyada genel kabul ve kullanım alanı bulmuş olan Londra
Sigortacılar Enstitüsü (Institute of London Underwriters) tarafından
hazırlanmış yük ve tekne kloz takımları nakliyat sigorta poliçesine özel şart
olarak eklenip kullanılmaktadır.
Yat Sigortaları Teminat Kapsamı Nedir?
Yat poliçesiyle sadece sizin yatınıza değil, belirli bir limite
kadar, çarpıştığınız diğer yat veya rıhtımların veyahut 3. şahısların başına
gelebilecek tüm risklere karşı da teminat verir.
Tekne Sigortalarının Fiyatlandırılmasında Rol Oynayan Etkenler
Nelerdir?
Tekne sigortalarının fiyatlandırılmasında rol oynayan etkenleri beş bölümde
özetleyebiliriz.
-
Teknenin cinsi
- Teknenin sigorta bedeli
- Teknenin yaşı ve tonajı
- Teminatın kapsamı
- Teknenin sefer sahası ve faaliyet alanı
